Ижтимоий мухит

Никоҳ менинг суннатимдир, бас ким суннатимдан юз ўгирса, менинг умматим эмас.

Бахт нима деган саволга мен аввало мана шундай тинч, озод ва фаровон заминда яшаш, фидокорона меҳнат қилиш, унга шукроналар келтириш, деб жавоб берган бўлардим. Чиндан ҳам юртимиздаги тинчлик ва осойишталикка асло кўз тегмасин. Мана шундай кунларнинг қадрига етишимиз, унга муносиб бўлишимиз керак.

Экстремизм ва уни келтириб чиқарадиган омиллар нималардан иборат? Экстремизм – лотинча extremus сўзидан олинган бўлиб, “ақл бовар қилмас даражада, “ҳаддан ошиш” деган маъноларни билдиради. Жамиятдаги ижтимоий-сиёсий ҳарактердаги муаммоларни ҳал этишда ўта кескин чора-тадбирлар, фикр ва қарашларни йўқловчи назария ва амалиёт ҳисобланади.

Ота-боболаримиз қўлларини дуога очганда: “Илоҳим жаннатмакон юртимиз тинч бўлсин, кўз тегмасин”, дея ният қилишади. Чиндан ҳам , тинчлик – бебаҳо неъмат. У бўлмаса, бошқа неъматларнинг лаззати татимайди.

      Яратган  инсониятга турли-туман ва беҳисоб неъматларни ато этди. Ана шу неъматларни энг қадрлиси шубҳасиз – ҳаёт неъматидир. Бу шундай инъомки, у бўлсагина бошқа имкониятларга эшик очилади. Уни бошқа неъматлардан биргина ва асосий фарқи инсон зотига фақатгина бир бор берилишидир. 

Баъзилар неъмат сўзининг маъносини тор доирада тушунишади. Улар учун орзу умидлар рўёби ҳар ким ҳам етиша олмайдиган нарсаларни қўлга киритиш: катта мол-дунё, мансаб-мартаба ва шунга ўхшаш нарсаларни неъмат деб биладилар. Сув, ҳаво, тан сиҳатлик, эл-юрт тинчлиги каби инсон ҳаётининг асоси бўлган нарсаларга бепарво қараб, гўё улар ўз-ўзидан пайдо бўлиб қолган табиий ҳолат деб ўйлайдилар.

Шариат таълимотларига мувофиқ ўтказиладиган маросимларнинг барчасида кўплаб ижтимоий, ахлоқий, диний ва бошқа фойдалар бордир. Ушбу маросимлар орқали бева-бечораларни, дўсту ёрлардан, таниш-билиш, маҳалла-кўй ва бошқалардан хабар олинади, мухтожларга ёрдам берилади, ижтимоий алоқалар мустаҳкамланади ва бошқа бир қанча фойдалар олинади.

Муборак ҳадиси шарифда: “Фарзандларингизга адаб беринг ва одобларини чиройлик қилинг”, дейилган. 

Ислом дини барчамизни яшаётган жойларимизни тоза, озода бўлиши, ичимлик сувимизнинг беғубор, ўзимизнинг эса покиза юришимизга буюради. Асрлар бўйлаб бобо-момоларимиз ариқ, дарё ва денгиз сувларини покиза сақлашни ўзларининг бурчлари деб билиб келганлар.

Бутун мусулмон дунёсида раҳмату мағфират, ибодату саховат ойи бўлган рамазони шарифнинг биринчи ўн кунлиги ярмидан ошди. Муборак ойнинг ташрифи иймон аҳлларига катта қувонч бағишлади.

“Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги қонуннинг 3-моддасида: “Виждон эркинлиги фуқароларнинг ҳар қандай динга эътиқод қилиши ёки ҳеч қандай динга эътиқод қилмасликдан иборат кафолатланган конституциявий ҳуқуқидир” деб таъкидланган.

            Ёши қирқ, элликдан ошганлар ва ундан юқори ёшдаги кексаларимиз ўз вақтида диндорларни таъқиб қилиб, намоз ўқишга, рўза тутишга, ҳажга боришга, ҳатто марҳумларининг жанозасини қитишга йўл қўймаган, билмасдан тилидан “худо хохласа” деган сўз чиқиб кетган раҳбарини диндорсан деб ишдан ҳайдаган, Рамазон ва Қурбон ҳайитларини таъқиқлаган, ҳаттоки миллий байрам бўлган Наврўзни ҳам тақиқ остига олган мустабид давлат ҳукмронлиги даврида яшаб истиқомат қилдилар.

Тинчлик инсон ҳаётининг ажралмас қисми. Дунёда бўлаётган воқеалар ҳар биримизни ҳушёр бўлишга чорлайди. Бугун ҳотиржамликка берилишга, бепарволик, лоқайдлик қилишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ. Ислом дини тинчлик тушунчасини ўзининг бош ғояси ва шиорига айлантиргани бежиз эмас. Шу боис ҳам унга шукр қилишимиз керак.

Халқимизнинг азалдан маънавияти етук, эътиқоди холис, имони мустаҳкам. Меҳр-оқибатни, садоқатни, эзгуликни қалбан ва юксак қадрлайди. Бироқ, афсуски, эзгуликка қарши ёвузлик ҳам бош кўтариб туради. Бу – ҳаётнинг аччиқ ҳақиқати.

Меҳмондўстлик халқимизнинг энг олий фазилати. Айни шу хусусияти билан ҳам ўзбекона одатларимиз бутун гўзаллиги билан намоён бўлади. Халқимизда хонадонимизга келгувчиларни хурсандчилик билан кутиб оладилар, уйидаги бор ноз неъматларини азиз меҳмонига илинадилар.

Ватан туғилиб ўтган остонамиз, муқаддас, мўътабар маскандир. Унда ўтган ҳар бир лаҳза ҳеч бир инкорсиз шукронага тўла бетакрор онлардан иборат. Алалхусус, ҳеч бир каминг бўлмаса-ю, Ватанда айролик либоси бир умр сарпонг бўлса, ғам-андуҳинг асло камаймацди, қалбинг эса соғинч ҳиссидан адоқсиз поёнсизликларда бедор ва беҳол тентирайди.

Дарҳақиқат, афсус билан айтамизки, сўнгги вақтларда ёшларимизни турли ёт ғоялар билан эътиқодини бузиб, йўлдан уришга қаратилган ҳаракатларнинг гувоҳи бўлмоқдамиз. Гуёки, барча мусулмонлар ҳозир қуролли тўқнашувлар кетаётган мамлакатларга "Ҳижрат" килишлари ва қўлида қурол би­лан "Жиҳод" қилишлари фарз эмиш. Шу ўринда "Ҳижрат нима?" деган савол пайдо бўлади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам сизу бизларга никоҳ асосида оила куриб яшашни тавсия қилганлар. Шу сабабли биз мусулмонларга қадимдан оила - мукаддас аҳд, узилмас ришта сифатидаги ўлмас қадриятга айланиб кетган.

Маълумотларга кўра, 2010 йилда мамлакатимизда интернетдан фойдаланувчилар сони 208 мингни ташкил этган бўлса, ҳозирги кунда бу кўрсаткич 13 миллиондан ошиб кетган.

Азиз ота-она! Ҳеч эътибор беряпсизми? Ўғлингиз, қизингиз, набирангиз ҳали боғча ва мактаб ёшидаёқ беўхшов қилиқлар қиляпти. Унинг  харакати, рақсини кузатасизми? 

Юрт равнақи, халқнинг турмуш фаровонлигини ошириш, мамлакатни жаҳондаги энг ривожланган мамлакатлар сафига олиб чиқишни бош мақсад деб билган, Ўзбекистонни мустақил давлат деб эълон қилишда жонбозлик кўрсатган инсон Биринчи Президентимиз Ислом Каримовдир.

Кейинги йилларда муомаламизда “оммавий маданият” деган ибора тез-тез учраб турибди. Аслида “оммавий маданият” нима ўзи? У қаерда, қачон пайдо бўлди? “Оммавий маданият” Ғарб дунёсида ўтган асрнинг иккинчи ярмида шаклланди. Уни Ғарбда “популяр” ёки қисқартирилган ҳолда “поп-култура” деб аташади. Гарчи, маданият деб аталса-да, аслида, мазмун-маъносига, мақсад-ниятига кўра “оммавий маданият” чинакам маданият кушандасидир.

Ғайрат – саъй-ҳаракат, иштиёқ, жўшқинлик; иш-ҳаркатга бўлган кучли интилиш, берилиш ҳисси ва яна бирор ишга астойдил киришиш, бирор ишни иштиёқ билан бажариш ҳисси  маъноларида ишлатилади.

Аё дўстлар, ғариблигу етимликни

Баён айлаб кўздин ёшим тўкмайинму?

Чун аларга ҳақ расулнинг қилганлари

Айтиб-айтиб кўздин ёшим тўкмайинму?

Маълумот тариқасида айтиб ўтмоқчиманки, бу яхши ишга сиз ҳам шерик бўлинг. Ўз-ўзидан оилангиз, фарзандларингиз кўз олдингизга келади-да, беихтиёр дуолар қиласиз.